Sextándakerfið
Síða þessi er unnin sem verkefni í námkeiðinu Nám og kennsla á netinu.
Sextándakerfið
Sextándakerfið er talnakerfi með grunntöluna 16. Tölustafirnir sem sextándakerfið hefur eru 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, A, B, C, D, E og F.
Notkun
Sextándakerfið er mikið notað í tölvum og forritun. Ástæða þess er að allar tölvur vinna í tvíundakerfinu og mjög einfalt er að breyta milli sextándakerfisins og tvíundakerfisin. Tölur í tvíundakerfinu eru runur af tölustöfunum 0 og 1, þær eru því frekar óhentugur. Dæmi um notkun sextándakerfis talna í tölvum er t.d. IPv6
númer. IPv6 númer tölvu er runa af 128 tölustöfum í tvíundakerfinu. Annað dæmi eru MAC vistfang sem er runa af 48 tvíundakerfis tölum.
Sextándakerfið - Tvíundakerfið
Það sem gerir sextándakerfið eftirsóknarvert til notkunar í tölvum er að mjög auðvelt er að breyta tölum úr tvíundakerfinu í sextándakerfið og svo öfugt. Það sem gerir breytingarnar svona auðveldar er sú staðreynd að talan sextán er margfeldi af tveimur.
Þessvegna má skrifa hverja sextándakerfis tölu sem fjórar tvíundakerfis tölur. Nota má töfluna hér fyrir neðan til að breyta á milli kerfanna.
| Sextánda | Tvíunda |
| 0 | 0000 |
| 1 | 0001 |
| 2 | 0010 |
| 3 | 0011 |
| 4 | 0100 |
| 5 | 0101 |
| 6 | 0110 |
| 7 | 0111 |
| 8 | 1000 |
| 9 | 1001 |
| A | 1010 |
| B | 1011 |
| C | 1100 |
| D | 1101 |
| E | 1110 |
| F | 1111 |
Út frá töflunni má svo lesa að t.d. EA í sextándakerfinu er 11101010 í tvíundakerfinu. Með sömu aðferð má svo finna út að 10101011 í tvíundakerfinu er AB í sextándakerfinu.
Æfingar
<quiz display=simple> { Hvernig er sextándakerfistalan F1 í tvíundakerfinu? |type="()"} - 10101111 + 11110001 - 10001111 - 11110101
{ Hvernig er sextándakerfistalan A2 í tvíundakerfinu? |type="()"} - 10010011 - 10100100 - 01001010 + 10100010
{ Hvernig er tvíundatalan 10011001 í sextándakerfinu? |type="()"} - 92 - 29 - 33 + 99
{ Hvernig er tvíundatalan 11001101 í sextándakerfinu? |type="()"} + CD - CC - DC - DD
</quiz>